Kiezen voor kleur, hoe doe je dat?

Ken je dat; dan heb je met veel moeite een prachtige tekening neergezet … ben je bang om hem te verpesten tijdens het inkleuren. Maar kleur is zoiets krachtig! Het kan je creatie maken, maar ook breken. 

Hoe zet je het gebruik van kleuren nu in om jouw creatieve project naar een hoger niveau te tillen? Welke kleuren passen bij elkaar en hoe kies je je kleuren voor een tekening?

Daarom gaf ik in mijn laatste nieuwsbrie10 gouden tips voor kleurgebruik! Maar voor het overzicht vind je ze hieronder nog een keer. Zet je schrap want het is een hele kluif!

1. Kleurenpsychologie: Kleuren hebben invloed op onze stemmingen en emoties. Wanneer je aan Nederlanders vraagt welk gevoel de kleur oranje bij ze oproept is hun (ons) antwoord mogelijk vergelijkbaar met het gevoel bij ‘rood’ van (ons) Belgen. (Yup, ik heb de dubbele nationaliteit – weten jullie dat ook weer, haha.) 
Wanneer je in je schilderij depressie en wanhoop tot uitdrukking wil brengen zijn de regenboogkleurtjes en fuchsia roze niet voor de hand liggend om te gebruiken. Zorg ervoor dat je de psychologie van kleuren een klein beetje begrijpt voordat je aan een project met een achterliggende boodschap begint. Je kan op internet altijd zoeken naar de betekenis van kleuren. Maar wees je dus bewust dat dit tijd-en cultuur afhankelijk kan zijn. (Zo was ooit roze de geboortekleur voor jongetjes!) Een paar voorbeelden; 

  1. Wil je energie en opwinding overbrengen gebruik je bij voorkeur felle kleuren, voor de 1 is dat geel, voor de ander juist oranje of rood.
  2. Metallic kleuren zoals goud en zilver stralen luxe en glamour uit. 
  3. Pastelkleuren geven je tekening een delicaat en zacht karakter.
  4. Groen wordt vaak geassocieerd met natuur, kalmte en rust.
  5. Blauw doet denken aan water en lucht, aan vrijheid.  

Maar hierin is balans wel weer heel belangrijk. Want teveel energie maakt schreeuwerig, teveel goud en zilver kan kitch doen lijken, teveel pastel kan kinderlijk overkomen enzoverder enzoverder. 

Foto uit module 3 van de Perfect People tekencursus.

2. Het kleurenwiel. Wat je echt niet kan missen als beginnend tekenaar is een kleurenwiel. Deze laat je perfect zien wat bijvoorbeeld de complementaire kleur is van blauw of groen, of welke kleur je moet toevoegen aan blauw om net een andere tint te krijgen. Het is een tool wat je kan helpen in je kleurkeuze. Wil je triadisch of juist monochromatische kleuren; deze tool laat het je zien (en ik leg je zo deze dure termen uit hoor!). In de Perfect People tekencursus laat ik je ook kort zien dat ik hem gebruik.  

3. Gebruik complementaire kleuren naast elkaar voor een pittig en levendig contrast. Complementaire kleuren zijn kleuren die tegenover elkaar liggen in de kleurencirkel. Zo is geel bijvoorbeeld de complementaire kleur van paars. Naast elkaar is het een knallende krachtige combinatie. Ze geven elkaar als het ware een complimentje (ezelsbruggetje) In de mode worden complementaire kleuren gebruikt om een interessant en levendig contrast te creëren. Denk bijvoorbeeld aan een rode trui op een groene broek of een blauw topje op een oranje rok.  Wanneer je een typetje hebt getekend wat je een pittig en fel karakter mee wil geven is het dus een leuk idee om complementaire kleuren te gebruiken. 

4. Meng complementaire kleurenom een schaduwkleur te maken. Natuurlijk kan je zwart of grijs gebruiken om in je tekening aan te geven waar er schaduw ligt. Maar nog levendiger en sprekender wordt je tekening wanneer je een eigen schaduwkleur maakt door een complementaire kleur aan je kleurvlak toe te voegen. Bijvoorbeeld: heb je een gele trui: voeg dan een tikje paars toe aan de schaduwzijde.  Bij kleurpotloden kan je dit doen door in laagjes te werken en over een gedeelte van het geel wat paarse laagjes te kleuren.  Werk je met aquarel of acrylverf voeg je op je palet een tikje paars aan je verf toe. (Of je verwatert je paars enorm en brengt dit rechtstreeks heel dun aan over het geel.)

5. Koele en warme kleuren: Koele kleuren, zoals blauw en groen, hebben een rustgevend of fris effect terwijl warme kleuren, zoals rood en geel, een energiek of juist zwoel gevoel kunnen geven. Het aanpassen van de temperatuur van een kleur kan een subtiele maar effectieve manier zijn om de sfeer van een kunstwerk te veranderen. Zo komt een lichtere tint (wit toevoegen) van een warme kleur altijd iets koeler over dan de wat donkerdere tint van dezelfde kleur. Maar je kan een koele kleur ook iets warmer maken; voeg een tikje rood aan je blauw toe bijvoorbeeld. In een volgende nieuwsbrief schrijf ik nog wel een stuk waar ik wat dieper inga over het gebruik van zomerkleuren.

6. Gebruik contrasterende kleuren om ergens de aandacht op te vestigen. Contrasterende kleuren, zoals zwart en wit, zorgen voor een duidelijk en opvallend effect. Gebruik ze om belangrijke elementen te benadrukken. Contrast maakt een tekening interessant. Zo kan je in een schilderij met helderblauwe lucht en groene bomen de schaduw van de bomen een groenblauwe tint geven zodat ze wat meer matchen met de lucht.  Het slingerende pad wat je dan in rood/bruin tinten schildert vormt een contrast waardoor het de aandacht trekt. 

7. Kies eens voor een interessant kleurverloop. Kleurverloop is de geleidelijke overgang tussen twee of meer kleuren. Dit kan subtiel of opvallend zijn en kan worden gebruikt om diepte en dimensie te creëren. Maar je kan bijvoorbeeld ook kiezen voor een kleurverloop van links naar rechts … waarbij de kleuren elke keer iets koeler worden… 

8. Kleurharmonie: Kleuren die goed bij elkaar passen, zorgen voor harmonie in je ontwerp. Gebruik kleurenpaletten om kleuren te vinden die goed bij elkaar passen. Vind je het lastig om leuke kleurpaletten samen te stellen? Er zijn op de markt zoveel setjes met een bepaalde kleurcombinatie. Denk bijvoorbeeld aan dit candycolor setje van Tombow. Of deze koele kleuren set van de Neocolors 2.  Je hoeft ze niet eens te kopen om wel die kleuren aan te houden. Wanneer je een tekening inkleurt, zorg dan dat je de kleuren op elkaar afstemt en ook in evenwicht aanbrengt. In de Perfect People cursus beperk ik me daarom in module drie met opzet tot 2 kleine setjes; 1 met warme en 1 met koude kleuren.  

9. Een monochromatisch kleurpalet kan rustige elegantie en samenhang in je kunstwerk brengen. Een monochromatisch kleurenschema is een ontwerptechniek waarbij je één kleur gebruikt in verschillende tinten en nuances. Het kleurenschema kan variëren van licht tot donker en van helder tot gedempt, maar het blijft binnen hetzelfde kleurbereik. Vooral in de interieur-wereld is dit een vaak gekozen palet. Omdat het rust en samenhang toevoegt aan haar omgeving. Iets om te onthouden voor huishoudelijke tafereeltjes in je tekeningen. 

10. Gebruik eens een triadisch kleurenschema! (Ezelsbruggetje: tri = drie) Een triadisch kleurschema is kleurpalet wat gebruik maakt van drie kleuren die gelijkmatig verdeeld zijn over de kleurencirkel.
Deze kleuren zijn vaak complementair aan elkaar, wat betekent dat ze tegenover elkaar staan in de kleurencirkel. Een voorbeeld: De primaire kleuren rood, blauw en geel vormen samen een triadisch palet. Ze staan op gelijke afstand van elkaar in de kleurencirkel en kunnen worden gebruikt om een kleurrijk en levendig ontwerp te creëren. 

  1. Om triadische kleuren effectief te gebruiken in een kunstwerk of ontwerp, is het belangrijk om de kleuren zorgvuldig te kiezen en in balans te brengen. Dit kan worden bereikt door een van de drie kleuren te gebruiken als hoofdkleur en de andere twee kleuren te gebruiken als accenten of accentkleuren. Deze hoofdkleur kan eventueel ook op een iets andere afstand liggen op het kleurenwiel dan de andere twee. Het kleurenwiel laat je precies zien welke afstand handig is. 
  2. Een andere manier om triadische kleuren te gebruiken, is door ze in verschillende tinten en nuances te gebruiken om diepte en dimensie toe te voegen aan het ontwerp. Het gebruik van lichte en donkere tinten van de drie kleuren kan helpen om ergens de aandacht op te vestigen en extra te laten opvallen.

Zo dat was een mond vol niet? En ik heb je flink om de oren gewapperd met wat technische termen. Maar ik hoop wel dat het je inspireert om bij een volgend project een keer heel bewust na te denken hoe je een tekening opbouwt qua kleur. 

Bonustip: voordat je je tekening inkleurt; maak even een kopie of drie of op een los blad een vergelijkbare snelle schets en probeer eerst je kleurpalet uit! En owja: hiervoor is het swatchen uitgevonden – zo kan je sneller matchende kleuren kiezen!

Wil je meer en vaker van me horen en dit soort tips ontvangen? Volg me op Youtube, Facebook en / of Instagram.

Foto uit module 3 van de Perfect People tekencursus.

Omhoog ↑